قوشما
قوشما رايجترين و زيباترين شعر آشيقي است. هر قوشما 3 الي 7 بند و هر بند داراي چهار مصرع است. هر مصرع نيز از 11 هجا تشكيل شده است. در بند آخر بيشتر نام شاعر مي آيد. قافيه ها اينگونه مي آيند : ا ـ ق ـ ب ـ ق ، ج ـ ج ـ ج ـ ق ، د ـ د ـ د ـ ق. بعبارتي ديگر ، قافيه در مصرع 2 و 4 بند اول و نيز مصرعهاي 4 از هر بند يكسان است و بقيه قافيه ها در هر بند مستقلاٌ باهم يكسان است. قوشما به مثابه غزل در شعر و ادبيات مكتوب است. به مصرعهائي كه «قافيه اصلي» در آن آمده است ، « باغلاما » گفته مي شود. قوشما بر اساس مضامين خود به سه دسته گؤزهللمه(با موضوع عشق ، محبت ، احساسات عاطفي) ، قوچاقلاما(با موضوع جنگ ، شجاعت و قهرماني) و آغي( با مضمون عزا ، ماتم و مرگ) تقسيم مي شود. قوشماها از لحاظ فرم و شكل نيز ممكن است در انواع مختلف «قوشا ياپراق» ، «گوللو» ، «آياقلي» و غيره باشد. براي نمونه ، از حسين رزمي (يايليم) مي خوانيم:
يئنه ده چؤكوبدور آل آخشام كيمي ـ بير دويغو آلمايير اله كؤنلونو ـ خايالي توخونوب تيكانلي تئله ـ آستاجا تاپشيرير يئله كؤنلونو
«يايليم» تك گؤزلري گؤزله يير حله ـ دنيزدن بير كهر سوي چيخيب گله ـ يئتيره جنوني بير چنلي تئله ـ گؤتوروب كؤكله يه زيله كؤنلونو
No comments:
Post a Comment