Saturday, May 15, 2010

عمادالدین نسیمی

عمادالدین نسیمی
 
 
نسيمي 3 ديلده يازيب. او، اؤز ايدئيالاريني پئشه کار فيلوسوف کيمي آيريجا تراکتاتلاردا بيتکين سيستئمده وئرمه ييب، چونکي مييانجي نين، ابن عربي نين گئنيش احاته لي صوفی-فلسفي اثرلريندن سونرا بو مضموندا تراکتاتلار يازماغا او زامان بلکه ده احتيياج دويولموردو

08/11/2009
شاماخيدا دوغولوب. 14-15-جي عصرلر حروفيلر تئيمورلنگ طرفيندن جيدي تزييقلره معروض قالديغي بير واختدا نسيمي وطندن ديدرگين دوشوب، عراق، تورکيه، سورييادا ياشاماغا مجبور اولوب. حروفيليک تعليمي اساسيندا ايره لي سوردويو پانتئيست ايدئيالاري اوستونده حلب شهرينده اعدام اولونوب. نسيميني تبريزي نيسبه سينده تقديم ائدن ايبن ااعماد حنبلي يازير: " او، حروفيلرين شئيخيدير، حلبده ساکين ايدي، طرفدارلاري چوخالدي، بيدعتي آرتدي، ايش او يئره چاتدي کي، سلطان اونون اؤلدورولمه سيني امر ائتدي، بوينو وورولدو، دريسي سويولدو، چارميخا چکيلدي. "

نسيمي 3 ديلده يازيب. او، اؤز ايدئيالاريني پئشه کار فيلوسوف کيمي آيريجا تراکتاتلاردا بيتکين سيستئمده وئرمه ييب، چونکي مييانجي نين، ابن عربي نين گئنيش احاته لي صوفی-فلسفي اثرلريندن سونرا بو مضموندا تراکتاتلار يازماغا او زامان بلکه ده احتيياج دويولموردو. حروفيليیين نظري اساسلارينا گلديکده، نسيمي نين اثرلرينده او. آرتيق ايشله نيب حاضيرلانميشدي.

فلسفه سي: نسيميده هر ايکي قروپ - معتدل و افراط صوفیلرين تاثيري آيدين دويولور. نسيمي آللاهي درک ائتمکله مؤوجود چوخلوغون هئچلييه وارماسي، هر شئيين واحيد وارليغين تظاهرو اولاراق قالماسي فيکرينه شریک اولور: " فانيگي موطلق اولموشام، هاقلايام، حاق اولموشام. "
نسيمي ايدراکدا يقينليیين علمي، يقينليیين عئيني، يقينليیين حقيقتي مرحله لريني نظردن کئچيريب. بيرينجيسي، بيليک، ايکينجيسي، گؤرمه و اوچونجوسو حاققا چاتماقدير.
مونوتئيست صوفیلرين وارليق تعليمي نين اساسيندا کرئاتسيونيزم نظريييه سي دورور. بو، صوفی ادبياتدا قوراندان گؤتورولموش " کن! فه کان " (و اول! اولدو!) ايله گؤستريليب. سونرالار بو ائهکامين اساسلانديريلماسي اوچون بير حديسدن ايستيفاده ائديبلر: " من گيزلي بير خزينه ايديم، ايسته ديم کي، تانينيم. روحلاري و اينسانلاري ياراتديم کي، تانينام. " نسيمي " اول!اولدو " ايفاده سينه کاف (ک) ايله نون (ن)، همين حديسه ايسه " کونتو کنزن " دئيه دفعه لرله ايشاره ائديب. لاکين همين ايفاده لري پانتئيست مضموندا ايشله ديب.

نسيمي نين پانتئيزميني صوفیلردن فرقلنديرن باشليجا خصوصيت اونون حروفي رمزلريندن استيفاده ائتمه سيدير. 28، ياخود 32 حرف، اونون مهم ايفاده واسيطه لريندندير.

نسيمي نين اثرلرينده " حق " ايله " جمله عالم " آراسينداکي عئينيت اوچون " اينسان " آنلاييشيندان ايستيفاده اولونور. بئله کي، " اينسان " ان گئنيش حجمده " آللاه " حاقيندا، ان زنگين مضموندا ايسه " جمله عالم " ، ياخود اونون تظاهرلري حاقيندادير. ان گئنيش حجملي آنلاييش اولان " حق " ايله عئينيلشديريلن " من " آنلاييشينا يالنيز بوتون مؤوجوداتين مطلق مجموعسو برابردير. عکس تقديرده، " من " هر شئيه شاميلدير، اونا شاميل اولان ايسه يوخدور. آللاهي طبيعتدن آيري حساب ائتمه یي کورلوق حساب ائدير.

ائتيکاسي: نسيمي اينساني نه قدر عموميلشديريب مجردلشديريب کوسمولوژي حدده چاتديرسا دا، اونونهایتده رئال، ائتيک وضعيتيني، جمعيتده يئريني اونوتماييب. اونون فيکرينجه، اورک سيخان اوچ شئي وار: بيرينجيسي، يامان قونشو، پيس خاصيتلي دوست، پيس آرواد. ايکينجيسي، يالانچيليق، قئيبت، پاخيلليق، عداوت. اوچونجوسو، بؤهتان، اله سالما، کوبود ظارافات.

No comments:

Post a Comment